12 Nisan 2021, Pazartesi
Erdal GÜLMEZ
Erdal GÜLMEZ [email protected]

Uçak acil çıkış kapıları ile ilgili prosedür değiştirilmeli

Merhaba, havacılık  sektörü için uçuş konforu ve yakıt ekonomisi gibi hedefler önemli olmakla beraber tartışmasız en önemli / en öncelikli hedef , kaza/kırım  yaşamadan uçuşların yapılmasıdır. İmalat safhasından günlük uçuş operasyonuna kadar geçen tüm süreçte uçuş emniyetinden taviz verilmeden diğer hedeflere de ulaşılmaya çalışılır. Örneğin uçuştan gelen bir uçağın bir sonraki uçuşa hazırlanması için gerekli çalışmalar ne kadar kısa sürede yapılırsa uçak o kadar kısa süre yerde kalır diğer bir ifade daha çok uçuş yapabilir. Uçaklar yerde iken masraf havada iken gelir demektir. Bu durumda uçuşa hazırlık süresinin kısa olması hedefi ile uçuş emniyetinin sağlanması hedefi birlikte  gözetilir fakat taviz verilmesi gereken bir durum olursa  uçuş emniyetinden değil hazırlık süresinden taviz verilir.

Benzer şekilde uçuş operasyon süreci içinde yer alan bütün personeller her türlü olası senaryoya karşı eğitim görür. Bütünü oluşturan parçalardan birine gösterilmesi gereken özen gösterilmiyorsa bu parça klişe tabir ile zincirin en zayıf halkası olur. Her zincir, en zayıf halkası kadar güçlüdür denir.

Bu kapsamda , uçak acil çıkış kapıları  üzerinden acil tahliye konusuna biraz detaylı bakmak istiyorum. Uçak Kabin Memurlarının  en önemli görevi  kabin ile ilgili uçuş emniyetini  temin etmektir. Kabin memurlarının, kabin içinde yangın, yolcu acil sağlık sorunları , kural dışı yolcu,  ve tahliye gibi pek çok sorumluluğu  vardır. Hiç ikram olmayan bir uçuş bile olsa uçakta yolcu varsa kabin memurları  bulunmak zorundadır.  Uçak kazası ölüm  ihtimali 1 / 18 milyon gibi inanılmaz düşük bir ihtimaldir. Peki bu kadar eğitim, bu kadar teknik, bu kadar uçuş  emniyeti ve  bu kadar titizlik niye ? Bütün bunlar boşuna değildir, tüm uçuş emniyeti çalışmalarının  maksadı  olası bir kazayı engellemek ve/veya kaza olması durumunda en az kayıpla atlatmaktır. Bütün çalışmalar neticesinde sadece bir insan hayatı bile kurtarılsa her şeye değer.

Yapılan  her  kabin  kontrolü  sanki o  uçuşta acil durum yaşanacak ve ilgili teçhizat lazım olacak düşüncesiyle yapılmalı   aksi takdirde usulen bakalım dediğimizde zaten iş işten geçmiş olur. Aynı şekilde teknik donanım içinde de bulunan  fakat  bugüne kadar acil durum nedeniyle  hiç kullanılmayan komponentler vardır. Her uçuşta bu komponentler  lazım olacak gözüyle bakım yapılır.  

Yolcuların acil durumlarda en hızlı şekilde  tahliyesi öngörülmüş olup bunun için zeminde bulunan yol gösterici aydınlatmalarının faal olmamasının ”uçuşa engel arıza”  olarak kabul edilmesinden   tutun   kaza ihtimaline karşı yolcuların  gözlerin olası tahliye anında karanlık ortama uyumu için uçağın iniş/kalkış  esnasında gerekli ise kabin ışıklarının karartılmasına kadar pek çok  ayrıntı vardır.

Normal operasyonda uçakların sadece sol kapıları yolcuların iniş ve binişi için kullanılırken  tahliyenin kısa sürede yapılabilmesi için acil durumda sağ kapılar ve acil durum çıkış kapıları da kullanılır.   ( Airbus uçaklarının sağ ve sol kapıları aynı ebattadır, 737 gibi  bazı Boeing uçaklarının  sağ kapıları sol kapılardan daha küçüktür, acil tahliye sırasında dikkat gerektirir) Uçak  için izin verilen yolcu sayısına göre uçakta bulunması zorunlu olan kabin memuru sayısı acil durumlarda kullanılacak çıkış sayısından azdır. Dar gövdeli bir uçakta genelde 4 kabin memuru (KM) vardır dar gövdeli bir uçakta ( B737 ve A320 gibi) toplam acil durum çıkış sayısı ise  8’dir. 4 kapı çıkışı için 4 KM , 4 acil çıkış için 4 yolcu ; Acil tahliye  durumunda  acil çıkış kapısını açması ve  tahliyeyi yönlendirmesi beklenen  yolcunun  eğitimli ve donanımlı KM  kadar iş yapmasını umarak onlardan acil durumda yardımcı olmaları beklenir.      

Burada bir tutarsızlık var… uçuş öncesi iki dakikalık bir okuma ile acil durum kapısı açılması ve devamındaki tahliye olması mümkün mü? Uçak bazında bile farklılıklar olup, örneğin B737-NG uçaklarında görece kolay iken aynı uçak tipinin tapa tipi kapı kullanılan önceki modellerinde daha zordur. Acil çıkışlar ile ilgili tutarsızlık  yolcu bilgilendirme kartlarına bile yansımış durumda; 

Acil çıkış yolcu bilgilendirme kartının ingilizce bölümünde; -“Pull”  down the handle and release - ”  Türkçe tarafında ise -“pull”  yazılı  kolu çekin ve bırakın - yazıyor. Kullanılan görseller ise tamamen aynı. Teknik bir ekipman kolunu  Aşağı doğru çekmek” ile “çekmek  arasında dağlar kadar fark vardır hele birde uçak  acil durum tahliyesi varsa  o stres altında   sıradağlar kadar fark olur.  

Bu çıkış kapı kolları  tasarımı nedeniyle düz olarak çekildiği halde aşağı doğru hareket eder. Uçuş öncesi yolcu anons sunumu içine  acil çıkış kapılarının kullanımı ile ilgili 30 saniyelik bir video  gösterimi  eklense çok faydalı olurdu. A320 acil çıkış kapısı  videosu :  https://www.youtube.com/watch?v=PSBo73SCGhE

Acil çıkışlar ile ilgili  uygulama dünya ölçeğinde benzer olduğu için  için yazımdaki eleştirel tavır  herhangi bir  havayoluna değil  değil genel bakış açısına karşıdır. Temel itirazım : Acil çıkışlarda oturacak yolcuya bilgi vermek en azından bir (1) sıfırdan (0) büyüktür mantığı ile faydalı olabilir fakat  asla yeterli değildir ve dünya sivil havacılığı bu konuya çözüm bulmalıdır.            

Uçuş öncesi  acil çıkışlarda oturan yolculara yapılan  anons ;  “…. acil çıkışlarda oturan yolcuların tahliye esnasında diğer yolculara yardımcı olması beklenir, bu  sorumluluğu üstlenemeyecek yolcularımız lütfen kabin ekibine bildirsin…..”  Merak ediyorum bugüne kadar  kaç yolcu bu talepte bulunmuştur ?  Şimdi düşünün lütfen,  acil durum yaşandı, kaza, kırım, yangın gibi durumlar var koltuğunuz kanat üstü çıkışa yakın tahliyeniz buradan yapılacak  ve sizin hayatınız acil durum  çıkışını açıp sizi tahliye edecek diğer yolcuya bağlı. (kabin kapılarına yakın oturan yolcuların tahliyesi  kabin  memurları tarafından yapılacağından bu çıkışlar tercih nedeni olup ekstra yoğunluğa sebep olur mu ? ) Bu yolcunun  acil çıkış kapısını açarken nasıl davranacağı, açtıktan sonra  uçak yapısından ayrı olan çıkış bölümünü -sabit olmayanlar için- nereye bırakacağı, slide olan bir kapı ise slide açılmaz ise manuel olarak nasıl açacağı  , tahliye straplarını kanat üstünde  nereye nasıl bağlayacağı gibi konuları  bilmeme / bilse de ideal sürede uygulayamama ihtimali vardır.

Uçuş emniyet sisteminde ki bu zayıf halka nasıl güçlendirilebilir?

Dar gövde bir uçakta 4 yerine  8 kabin memuru uçması ekonomik olmayacağı için mevcut uygulama nasıl iyileştirilebilir diye bakmamız gerekiyor. CCM’de ABP  ( able body person ) için öngörülen şartlar  baz alınarak Acil çıkışlarda oturacak  yolcular için bazı ön şartlar belirlenebilir ( yaş, eğitim  vb ) ve bu şartları karşılayan istekli yolcular için  eğitimler (uygulama içeren)  düzenlenerek bu yolcular acil tahliyeler için eğitilebilir. Bu yolculara verilecek özel bir tanıtım / indirim kartı ile daha düşük fiyatla ve acil çıkış yanlarında seyahat etmeleri,sağlanabilir. Bu yolcular sisteme kayıtlı olacaklarından  check- in sırasında  acil çıkışlara uygun koltuklara atanabilirler veya zaten otomatik olarak acil çıkışlarda uçacakları şekilde sistemleştirilebilir.

Bu şekilde  özellikle üniversite öğrencileri  gibi bazı gruplar düşük ücretle seyahat avantajı yakalarken, havayolu da hem sadık grup yolcu kazanır hem de  marjinal maliyeti düşük olan boş koltukları satarak kar edebilir. En önemlisi  ise uçuş emniyetini  artırmış oluruz.

Saygılarımla

Erdal GÜLMEZ

Uçak acil çıkış kapıları ile ilgili prosedür değiştirilmeli

Yorumlar

Kamir ~ 3 yıl önce
Odessa olayından mı yola çıktınız?

Yanıtla

Kalan karakter 1000
SAYIN THY YÖNETİM KURULU PİLOTA YAPILAN BU ZULÜM VE DÜŞMANLIK NEDEN ~ 3 yıl önce
Pilotların yazlık yıllık izinleri bugün tek mail ile alındı haziranda bile full uçulacak diye.ŞİMDİ SORUYORUM SİZLERE PANDEMİDEN ÖNCESİNDEN BİLE ÇOK DAHA AĞIR ŞEKİLDE TÜM AY UÇURDUĞUN PİLOTTAN YÜZDE ELLİ KES ( KALDIKİ TAM MAAŞA GEÇİLSE BİLE PİLOTLARIN MAAŞLARI DOLAR EURO KARŞISINDA EN KÜÇÜK HAVAYOLUNUN BİLE GERİSİNDE KALDI) PİLOTLARDAN FAZLA MAAŞ ALAN EVLERİNDE YATAN MÜDÜRLERDEN ŞEFLERDEN YÜZDE 30 KES.PİLOTLARDAN AKADEMİ KESİNTİSİNİ EURO İLE YAP,CED BİLETİ EURO İLE SAT( YOLCU BİLETLERİ İLE AYNI SEVİYEYE GELDİ,PERSONEL DAHA UCUZ VE YER GARANTİLİ DİYE PEGASUSTAN BİLET ALIYOR KONEDİYE BAKIN) AMA MAAŞI YÜZDE ELLİ KES TL İLEDE SABİTLE. YATACAK YERİNİZ YOKKK AFERİN DEVAM EDİN..PİLOTLARI PANDEMİ ŞARTLARINDA TÜM AY UÇURUN KANINI İÇİN MÜDÜRLERİNİZE VERİN.2 SENE KALDI SEÇİME..O ZAMAN YATARAK PARA ALAN TÜM BU PİLOT DÜŞMANLARI BU ŞİRKETTEN ATILACAK...YAZIKLAR OLSUNNN....PANDEMİYİ BU KADAR PİLOTLARA DÜŞMANCA KULLANAN Bİ ŞİRKET DAHA YOKTUR...TÜM AY UÇURUP BUNLARI YAPMASI AYIP..15 GÜN BOŞ VER YARIM MAAŞ VER ONA TAMAM..2021 YILI İLK 3 AYINDA 438 MİLYON KAR AÇIKLADI..HER HAFTA AVRUPADA UÇUŞ SAYISI OLARAK ZİRVEDE..GENİŞ GÖVDE 90-100 SAAT UÇUYOR..KARGO 3 KAT ARTTI..737 DELİ GİBİ UÇUYOR..PANDEMİDEN ÖNCE YATI VERİLEN UZUN UÇUŞLAR 3 PİLOTLA GİT GEL OLARAK VERİELEREK PANDEMİDEN ÖNCESİNDEN 2 KAT DAHA AĞIR ŞARTLARDA VE YORGUNLUKTA UÇULUYOR..UÇUCU EKİPLER GİTTİKLERİ ÇOĞU YERDE 14 GÜN KONTEYNERLARDA HAPİS KALIYOR KARANTİNA DİYE...GENÇ YAŞTA ÖLEN KAPTANLAR OLDU KORONADAN..YÖNETİCİLER YAZIKLAR OLSUN YATACAK YERİNİZ YOKKK...PİLOTLAR OLARAK HAKKIMIZ HARAM OLSUN ALLAH 7 SÜLALENİZDEN ÇIKARSIN...İŞTEN SİZİ ATMADILAR DİYEN TROLLERE ŞUNU SÖYLÜYORUM..PİLOTLARA PANDEMİDEDE İHTİYAÇ VARDI..PİLOT FAZLASI YOK..PİLOTLARLA UĞRAŞACAĞINIZA PİLOTLARDAN FAZLA MAAŞ ALAN YATAN MÜDÜR VE ŞEFLERDEN YÖNETİCİLERDEN HESAP SORUN SİZDEN NEDEN YÜZDE 30 KESİLİYOR DİYE..HERALDE İYİ YATTIKLARINDANDIR..

Yanıtla

Kalan karakter 1000
PILOT ~ 3 yıl önce
DÜNYANIN EN BÜYÜK HAVA YOLLARINDAN BİRİ FAKAT KAPTANLARINA TÜM AY UÇURARAK AVRUPADA ASGARİ ÜCRETLE ÇALIŞANDAN BİLE AZ PARA VEREN PANDEMİYİ PİLOTLARA KARŞI KULLANAN DÜNYADAKİ TEK ŞİRKET.EVDE OTURAN VE PİLOTLARDAN DAH FAZLA MAAŞ ALAN MĞDÜRLERDEN YÜZDE 30 KES GECE GÜNDÜZ HER TÜRLÜ RİSKİ YÜKLEDİĞİN 30 GÜN KULLANDIĞIN PİLOTLARDAN YÜZDE 50 KES...THY PİLOT MAAŞLARINI YÜZDE YÜZE ÇEVİRSE BİLE TÜRKİYEDEKİ VE DÜNYAKİ EN UFAK ÇAPLI CHARTER ŞİRKETİNİN SEVİYESİNDE OLAMAYACAK.DOLAR KURU ARTTI..THY DAKİ PİLOTLARIN MAAŞI YÜZDE 30 A DÜŞTÜ DÖVİZ KURU KARŞISINDA...2023 TE PİLOT DÜŞMANLARI SEÇİMLE GİDECEK..PİLOTLARIN KANINI İÇ TORPİLLİ MÜDÜRLERE AKTAR..PANDEMİ BİTİP ALIMLAR AÇILINCA HERKES KAÇACAK..PİLOTLARIN ZERRE GÜVENİ KALMADI BUNLARA...CED BİLET EURO ÜZERİNDEN..AKADEMİ PİLOTLARINDAN KESİNTİLER EURO ÜZERİNDEN..AMA PİLOTLARA TL VER..KAPTANA 3000 euro F/O LARA 1500 EURO..TÜM AYDA TEPE TEPE KULLAN..PİLOTLARA ÇOK AYIP ETTİLER.,BU DÜŞMANLIK NEDENDİR.,,

Yanıtla

Kalan karakter 1000
Rastor ~ 3 yıl önce
Beğenmiyosan kapı orda seni zorla tutan yok! 3 bin avro azmı. 30bin Gardaş!
Bence ~ 3 yıl önce
Bence de bu prosüdür değişmeli..

Yanıtla

Kalan karakter 1000
Kokpit acsin ~ 4 yıl önce
Zor geldi arkadaslara olmazsa Kapilari da biz acariz, rahat etsinler

Yanıtla

Kalan karakter 1000
Km ~ 3 yıl önce
30sn’lik video fikriniz güzel ancak Pgs’nin uçaklarında ife sistemi mevcut değil! Tk daki görsellere de ground time bile yetmiyor bazen. Acil çıkışlar ücret karşılığı satılıyor bilmiyorum haberiniz var mı? Briefing için acil çıkışa gittiğimde karşımda bastonla seyahat eden ya da uzatma kemeri talep eden yolcu! Uçuşlarda yer değişikliği tarafımızdan sık sık yapılıyor sizin fazla rast gelmemeniz normal gibi. Son olarak acil çıkışlarda oturan yolcuların vereceği reaksiyonu kimse bilemez asker yerleştirirsin acil bir durumda kilitlenir kalır.. insanların gözlerinin içine 3-5sn bakarak kabiliyeti olup olmadığını kimse anlayamaz naçizhane yorumumdur. Temel eğitim verecekte halimiz olmadığı için briefinglerin yeterliliği sanırım daima yeterli olacaktır.

Yorum Gönder

Kalan karakter 1000