Merhaba, SHGM tarafından 09.02.2021 tarihinde yayınlanan ve yürürlük tarihi 31 ağustos 2021 olan SHT-1LC talimatı ile ilgili bazı yanlış anlamalar olduğunu bana gelen benzer sorulardan anlıyorum. Soru sahiplerinin büyük bir kısmının ortak sorusu : “ …… 31 ağustos 2021 tarihinden sonra SHT-1LC talimatı zorunluluğu nedeniyle EASA lisansları geçersiz olacakmış… doğru mu ? ”
Kısa cevap : Doğru değil.
Biraz detaylı cevap olsun dersek öncelikle mevzuat bir normlar hiyerarşisidir. Bu konu açısından bakarsak sıralama en güçlüden en zayıfa ; Uluslararası anlaşmalar, kanun , yönetmelik , talimat şeklindedir.
Yanlış anlamaya yol açan SHT-1LC talimatı zincirin en zayıf halkasıdır ve kendi üst normlarına aykırı hüküm ihtiva edemez etse de geçerli olmaz.
Her ülkenin kendi sivil havacılık otoritesi, Uluslararası anlaşmalara aykırı olmamak kaydıyla istediği kuralı ülke hukuk sistemine uygun olarak yazılı hale getirir ve uygular.
Havacılık ile ilgili ülkemiz otoritesi Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü olup (SHGM) pilot lisansları ile ilgili temel mevzuat olan SHY-1 Pilot Lisans Yönetmeliğini 2 Haziran 2017 tarihinde resmi gazetede yayınlamıştır. SHY-1 Pilot Lisans Yönetmeliği herkesi bağladığı gibi SHGM’yi de bağlar
SHY-1 Pilot Lisans Yönetmeliği lisans çevrilmesi ve uçuş ekibi üyesi yetkilendirme maddelerine baktığımızda ;
Tanımlar ve kısaltmalar : MADDE 4 h) Lisansın çevrilmesi: EASA üyesi olmayan ülkelerce tanzim edilmiş ya da Genel Müdürlük tarafından milli usullere göre tanzim edilmiş lisansların Part-FCL lisansına çevrilmesini,
Uçuş ekibi üyesi olarak yetkilendirme: MADDE 6 – (1) Türk sivil hava aracı tescilinde kayıtlı bir hava aracında uçuş ekibi üyesi olarak görev yapacak personelin, icra edilecek göreve uygun ve geçerli yetki veya yetkiler içeren;
a) Bu Yönetmelik hükümlerine göre düzenlenmiş bir lisansa veya,
b) EASA üyesi bir devlet tarafından tanzim edilmiş geçerli bir Part-FCL lisansına veya,
c) Yabancı bir ülke tarafından Şikago Sözleşmesinin Personel Lisanslandırma konulu Ek-1’ine göre düzenlenmiş ve Genel Müdürlük tarafından validasyonu yapılmış lisansa, sahip olması gerekir.
Lisans, yetki, yetkilendirme, onay ve sertifikaların kabulü MADDE 7 – (1) EASA üyesi devletlerce Avrupa Komisyonu tarafından yayımlanan 1178/2011 sayılı uluslararası regülasyonuna ve ilgili prosedür şartlarına göre verilen lisans, yetki, yetkilendirme, onay ve sertifikalar, Genel Müdürlük tarafından aksi yönde koşullar belirlenmedikçe aynen kabul edilir. Ancak, bu belgelerin imtiyazlarını kullanmadan önce Genel Müdürlükten yazılı izin alınır. Genel Müdürlük bu izni vermeden ilgili ülkeden lisans, yetki, onay, yetkilendirme veya sertifikaların geçerliliğini teyit edebilir.
SHY-1 madde 4 / h, madde 6 -1 b ve madde 7 -1 açık amir ve halen geçerli olan hükümlerinden de anlaşılacağı üzere geçerli bir EASA lisansı, bir çevrime ihtiyaç duymadan doğrudan ülkemizde de kullanılabilmektedir. Bu konuda bir değişiklik için önce yönetmelik değiştirilip sonra da uygulama değiştirilebilir.
SORU: Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olarak geçerli bir EASA ATPL lisansım var. SHGM lisansına çevirmeden ülkemiz havayolarının birinde bu EASA ATPL lisansım ile pilot olarak çalışabilirmiyim ?
CEVAP : Evet
Peki bu EASA lisanları geçersiz olacak yanlış algısının sebebi nedir ? SHT-1LC talimatı madde 4 / I bendinde yer alan tanımlamadan dolayı kafa karışıklığı yaşandığı anlaşılıyor.
Madde 4 / I ) Yabancı ülke: ICAO üyesi olan ve personel lisanslandırma konusunda Şikago Sözleşmesi'nin Ek-1 standartlarını kullanan EASA üyesi olan ya da olmayan tüm ülkeleri,
Bu metinde hatalı bir yer yok sadece EASA ülkesi olan veya olmayan tüm ülkeler dendiği için EASA lisansları da çevrim zorunluluğuna tabii olacak diye algılanabiliyor. Talimatın kastı bu olmayıp ilgili EASA ülkesi , Şikago Sözleşmesi'nin Ek-1 standartlarına göre de lisans veriyor ise kastedilen bu lisans türüdür. EASA ülkesi bile olsa lisansınız Şikago Sözleşmesi'nin Ek-1 standartlarına göre verilmiş ise lisansınız zaten EASA lisansı olmayacaktır. Aynı EASA ülkesi tarafından Avrupa Komisyonu tarafından uçuş ekibi lisanslandırılması hususunda yayımlanan 1178/2011 sayılı uluslararası regülasyona verilen lisans ise EASA lisansı olacaktır.
Buradan EASA lisanslarının çevrim zorunluluğu kapsamında olduğu manasını çıkarmak yanlıştır.
Lisans çevriminin bir zorunluluk değil tercih olduğunu bilmek gerekiyor. İsteyen çevrim yapar haliye otoritenin çevrim ile ilgili kurallarına uymak zorunda kalır isteyen de doğrudan EASA lisansı ile uçar EASA lisansı için herhangi bir çevrim zorunluluğu yoktur.
Bu yazıda sadece easa lisanslarının çevrimi ile ilgili durumu izah etmeye çalıştım, EASA harici 3. ülke lisanslarının durumu ise ülke ve otoriteler bazında çok farklılıklar göstermekte olup ayrı bir yazı hatta yazılar konusu.
Pilotaj eğitimi arayışında olan gençlerin yurt dışı eğitimlerde yaşanan bazı mağduriyetleri de göz önünde bulundurarak öncelikle ülkemizde ki SHGM onaylı pilotaj kursları ile görüşmelerini tavsiye ederim. Ekonomik , ingilizce pratiği veya kişisel nedenlerle yurt dışı kurs tercih edecek kursiyerlere de solo uçuşların SHGM tarafından tanınırlığı başta olmak üzere detaylı araştırma yapmalarını öneririm.
Saygılarımla
Erdal GÜLMEZ
Yorumlar