EASA’dan A320 Ailesi İçin Acil Direktif

Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), Airbus A320 ailesinde tespit edilen kritik uçuş kontrol arızası üzerine “Emergency Airworthiness Directive” (EAD) yayımlayarak tüm operatörlere acil eylem zorunluluğu getirdi. Direktife göre, A319, A320 ve A321 tipi uçaklarda kullanılan ELAC B L104 model uçuş kontrol bilgisayarı, uçağın bir sonraki ticari uçuşundan önce mutlaka değiştirilmek zorunda.

EASA’nın 28 Kasım 2025 tarihli EAD 2025-0268-E numaralı direktifi, A320 ailesindeki geniş kapsamlı riski resmî olarak teyit ediyor. Dokümanda, Airbus tarafından yayımlanan Alert Operators Transmission (AOT) A27N022-25 referans alınarak, uçuş kumandası sisteminde görevli Elevator Aileron Computer (ELAC) ünitesinin belirli serilerinin “emniyet açısından kabul edilemez risk oluşturduğu” vurgulandı.

“En kötü senaryoda yapısal sınırların aşılmasına yol açabilir”

Direktifte yer alan teknik uyarıya göre, arızalı ELAC ünitesi istenmeyen elevator komutları üretebiliyor ve bu durum kontrol dışı pitch hareketlerine neden olabiliyor. EASA, bu olasılığı şu ifadeyle resmileştirdi:

“Bu durum giderilmezse, en kötü senaryoda komut dışı bir elevator hareketi uçağın yapısal kapasitesini aşabilir.”

Bu uyarı, havacılık güvenliği kapsamında bir riskin kritik kırmızı seviyeye geldiğini gösteren en sert regülasyon terminolojilerinden biri olarak kabul ediliyor.

JetBlue olayındaki ani ‘pitch-down’ tetikledi

Direktif, 30 Ekim’de JetBlue’ya ait bir A320’de meydana gelen “uncommanded pitch-down” olayının ardından hızlandırıldı. Cancún–Newark seferini yapan uçak, pilot komutu olmaksızın ani bir burun aşağı hareketi yapmış ve Tampa’ya divert etmişti. İncelemede ELAC B L104 ünitesinin arızalandığı tespit edilmişti.

Bu tespitin ardından Airbus, EASA ile birlikte küresel filoyu kapsayan acil bir inceleme başlatmıştı.

Hangi uçakları kapsıyor?

EAD, A319, A320 ve A321 ailesinde tüm seri numaralarını kapsıyor. Listede, klasik A320 ailesi modellerinin yanı sıra A320neo ve A321neo serileri (NX) de bulunuyor.

Direktif kapsamında:

• Arızalı ELAC modeli: ELAC B L104
• Kabul edilen servise uygun model: ELAC B L103+

Bu değişikliğin yapılmadığı bir uçağın ticari uçuş yapması yasaklandı.

Airbus: “Derhal uygulanmalı”

Airbus, yaptığı teknik bilgilendirmede operatörlerin güncellemeleri gecikmeden yapmasını istedi ve EASA ile koordineli şekilde destek sağlandığını açıkladı. Şirket, yoğun güneş radyasyonunun belirli ELAC ünitelerinde veri bozulmasına yol açabileceğini doğruladı.

Küresel operasyonda domino etkisi bekleniyor

ELAC değişimi, bazı havayollarında geçici yere indirmeleri beraberinde getirmeye başladı. Uzmanlara göre, küresel filoda sayısı binleri bulan A320 ailesi uçağının aynı anda teknik müdahaleye alınması, önümüzdeki günlerde:

• uçuş iptalleri,
• sefer azaltmaları,
• rotasyon değişiklikleri

gibi zincirleme operasyonel etkilere yol açabilir.