F-35 Maliyetleri Uçuşa Geçti, Kanada Saab Gripen’e Yönelebilir

Kanada, artan maliyetleri nedeniyle ABD yapımı F-35 savaş uçağı projesinden çekilmeyi ve yerine İsveç’in Saab Gripen savaş jetini tercih etmeyi değerlendiriyor. Bu olası karar, Ottawa ile Washington arasında halihazırda gergin olan diplomatik ilişkileri daha da zorlayabilir.

İsveç üretimi Gripen savaş uçağı, Rus jetleriyle mücadele için özel olarak tasarlandı, kısa pistlerde veya otoyollarda iniş-kalkış yapabiliyor ve motoru sadece 40 dakikada değiştirilebiliyor. Ayrıca, F-35’e kıyasla yaklaşık yarı maliyetle temin edilebiliyor.

F-35 Maliyetleri %40 Arttı

Kanada Sayıştayı’nın Haziran ayında yayımladığı rapora göre, 2022’de 19 milyar dolar olarak belirlenen F-35 programı maliyeti 28 milyar dolara yükseldi. Her bir F-35’in toplam ömür maliyetinin 200 milyon dolar civarında olduğu tahmin edilirken, Gripen E versiyonu bu rakamın biraz üzerinde 100 milyon dolara mal oluyor.

Askerî uzman Tim Ripley, “Kanadalılar, paralarını dostlarına harcamak istiyor, her zaman dostane olmayan güney komşularına değil” ifadelerini kullandı.

Politik Gerilim Artıyor

ABD Başkanı Donald Trump ile Kanada Başbakanı Mark Carney arasında süren ticaret savaşları, savunma anlaşmalarına da yansıyor. Trump’ın Kanada’ya yönelik gümrük tarifelerini artırma ve ülkeyi “ABD’nin 51. eyaleti” olarak nitelendirme tehditleri, iki ülke arasındaki tansiyonu yükseltmiş durumda.

Savunma analisti Francis Tusa, Kanada’nın henüz sadece 16 adet F-35 için sipariş vermiş olmasının büyük bir avantaj olduğunu belirterek, “Bu sayede ikinci bir filoyu alternatif olarak kurma esnekliğine sahipler. Gripen operasyonel olarak da oldukça ekonomik bir çözüm” dedi.

Ukrayna ve Diğer Ülkelerden Büyük Talep

İsveçli Saab firması son dönemde uluslararası arenada önemli bir ivme kazandı. Ukrayna, Rusya’ya karşı hava savunmasını güçlendirmek amacıyla 150 adet Gripen siparişi verdi. Saab ayrıca Kanadalı Bombardier ile bu uçakların Kanada’da üretilmesi konusunda görüşmeler yürütüyor.

Gripen’ler halihazırda Brezilya, Tayland ve yakında Filipinler’de hizmet veriyor. Ayrıca Portekiz, Umman, Peru ve Kolombiya da olası alıcılar arasında bulunuyor.

Teknik ve Operasyonel Farklar

Gripen’in 1.500 kilometrelik menzili, Kanada gibi geniş yüzölçümüne sahip ülkeler için önemli bir avantaj olarak görülüyor. Buna karşın F-35A modeli sadece 1.110 kilometrelik menzile sahip.

Ancak uzmanlar, Gripen’in tek motorlu yapısının Kanada gibi zorlu iklim koşullarına sahip ülkelerde risk oluşturabileceğine dikkat çekiyor. Tim Ripley, “Çift motorlu uçaklar, özellikle Arktik bölgelerde güvenlik açısından sigorta niteliğindedir. Yine de bütçe kısıtlıysa, Gripen iyi bir seçenek” değerlendirmesinde bulundu.

Avrupa’nın Savunma Hamlesi

Ukrayna’nın F-16 filosunda yaşadığı teknik zorluklar ve ABD’ye olan bağımlılık, Avrupa’nın kendi savunma sanayiini güçlendirme çabalarını hızlandırdı. Trump yönetiminin NATO’ya yönelik dalgalı tutumu da, Avrupa ülkelerini daha bağımsız çözümler aramaya yöneltiyor.

Kanada’nın Saab Gripen seçeneğini değerlendirmesi, sadece ekonomik değil jeopolitik bir mesaj olarak da yorumlanıyor: Ottawa, Washington’un baskılarına rağmen savunma sanayisinde daha bağımsız bir yol izlemeye hazırlanıyor.

©AirportHaber