F-35 kazasının nedeni belli oldu

F-35A savaş uçağının Ocak ayında Alaska’da düşmesine, iniş takımlarında suyla kirlenmiş hidrolik sıvının donması ve buna bağlı olarak gelişen sistem hataları neden oldu.

ABD Hava Kuvvetleri’ne ait bir F-35A Lightning II uçağının Ocak ayında Alaska’daki Eielson Hava Üssü’nde düşmesine, iniş takımlarında suyla kirlenmiş hidrolik sıvının donması ve buna bağlı olarak gelişen sistem hataları neden oldu. Pasifik Hava Kuvvetleri (PACAF), kazaya ilişkin gizli olmayan raporunu geçtiğimiz günlerde yayımladı.

The War Zone tarafından yapılan habere göre 28 Ocak’ta gerçekleşen olayda, F-35A uçağı kalkış sonrası burun iniş takımlarının (NLG) donmuş hidrolik sıvısı nedeniyle tam olarak açılmaması sonucu sorun yaşadı. NLG yaklaşık 17 derece sola yatık kaldı. Pilot, kontrol listelerini uyguladıktan sonra Lockheed Martin mühendisleriyle yaklaşık 50 dakikalık bir telekonferans yaptı ancak iniş sorununu gideremedi.

Düşen 19-5535 kuyruk numaralı F-35A, rutin eğitim sırasında Eielson’dan havalanmıştı. İniş takımlarında bir sorun olduğunun ilk belirtisi, pilotun 275 knot kalibre edilmiş hava hızını (KCAS) aştığında aldığı bir “aşırı hız” uyarısıydı. Kaza raporuna göre bu uyarı “İniş takım kapakları kilitli, iniş kolu aşağıda veya “ALT GEAR EXTENSION” komutu verildi sinyalini vermediğinde, tahmini veya mevcut uçak hızı 300 KCAS veya 0,65 Mach’ın üzerine çıkarsa” verilmekte. Raporda ayrıca “temiz uçak yapısal sınırının 300 [KCAS] olduğu” da belirtilmekte. Bahse konu sorunun soğuk ortamda görev yapan uçaklarda sık yaşandığı da belirtilmekte.

Sonuç olarak uçak, Eielson’daki ana pistteki bariyer sistemini kullanarak acil iniş yapacak şekilde yönlendirildi. Ancak pilot iki kez iniş denemesi yapmasına rağmen iniş takımı merkezlenmedi. Bu süreçte ana iniş takımlarında (MLG) da buzlanma nedeniyle tam açılma gerçekleşmedi.

İkinci iniş denemesi sonrası uçaktaki Ağırlık Tekerlek Üzerinde (WoW) sensörleri, hatalı olarak uçağın yerde olduğunu algıladı ve uçuş kontrol sistemi otomatik olarak yer operasyon moduna (CLAW) geçti. Bu durum, uçağın havadayken kontrol edilemez hale gelmesine yol açtı. Pilot fırlatma koltuğunu kullanarak kurtuldu; uçak ise yere dik bir şekilde çakılıp ateş topuna döndü. Kazanın maliyeti yaklaşık 196,5 milyon dolar oldu. (defenceturk)