Alman hava kargo şirketi Lufthansa Cargo, İsrail’e yönelik askerî ve güvenlik amaçlı sevkiyatlara yeniden başladığını açıkladı. Şirket, sevkiyatların bir hafta süreyle durdurulmasının ardından kararın Çarşamba günü itibarıyla yürürlüğe girdiğini doğruladı.
Lufthansa Cargo, ayın başında Tel Aviv’e yönelik tüm askerî ve güvenlik bağlantılı kargoları, güzergâh fark etmeksizin askıya aldığını duyurmuştu. Şirket, bu karara gerekçe olarak Birleşik Krallık ihracat kontrol mevzuatını ve yaptırımları göstermişti. Lufthansa Cargo, özellikle Birleşik Krallık İhracat Kontrol Kararnamesi 2008 kapsamında İsrail’e yapılacak her sevkiyat için ayrı bir Standart Bireysel İhracat Lisansı gerektiğini belirtmişti.
Şirket ayrıca, uçuş sigortalarında Birleşik Krallık merkezli reasürörlerle çalıştığını, bu nedenle İsrail uçuşlarına sigorta teminatının ancak İngiltere ihracat kontrol kurallarına uyum sağlanması halinde mümkün olduğunu vurgulamıştı.
Karar Zamanlaması Dikkat Çekti
Sevkiyatların askıya alınması ve ardından yeniden başlatılması, zamanlama açısından dikkat çekici bulundu. Alman hükümeti, Ağustos ayında Gazze’de kullanılma ihtimali bulunan ekipmanlar için yeni lisansları durdurmuş, ancak haftalar sonra İsrail’e silah ihracatına yönelik lisans verme sürecini yeniden başlatmıştı.
Lufthansa Cargo’nun sevkiyatları durdurma kararı, Filistin yanlısı ve barış yanlısı gruplar tarafından, İsrail’e yönelik tam bir silah ambargosuna doğru atılmış bir adım olarak yorumlanmış ve memnuniyetle karşılanmıştı. Ancak kararın kısa sürede geri alınması, bu çevrelerde hayal kırıklığı yarattı.
İngiltere Cephesinde Belirsizlik
İngiltere’de silah ihracatı ve kontrolü alanında çalışan bazı uzmanlar ise Lufthansa Cargo’nun kararına anlam veremediklerini dile getirdi. Uzmanlar, kendilerinin bildiği kadarıyla Birleşik Krallık ihracat kontrol kurallarında herhangi bir değişiklik olmadığını ve başka hiçbir şirketin benzer bir adım atmadığını ifade etti.
İngiltere İş ve Ticaret Bakanlığı da konuya ilişkin net bir açıklama yapmadı. Bakanlık, Eylül 2024’te İsrail’e yönelik yaklaşık 30 silah ihracat lisansının askıya alındığını doğrulamakla yetinirken, Lufthansa Cargo’nun kararına ilişkin olarak yalnızca “İhracatçıların tereddütleri varsa ihracat kontrol ekibimizle iletişime geçmeleri gerekir” açıklamasında bulundu.
Sigorta ve Lisans Süreci Etkili Olmuş Olabilir
Sigorta sektöründen bazı uzmanlar, Lufthansa Cargo’nun kararında yılbaşında yenilenecek havayolu sigorta poliçelerinin etkili olmuş olabileceğini ve bu durumun İngiliz mevzuatının yeniden yorumlanmasına yol açtığını öne sürdü. Londra merkezli büyük havayolu sigorta şirketleri ise konuya ilişkin yorum yapmaktan kaçındı.
Lufthansa Cargo, sevkiyatların yeniden başlamasına ilişkin yaptığı son açıklamada, “Birleşik Krallık ihracat kontrol düzenlemeleri ve ilgili yaptırımlar kapsamında, sınırlı sayıdaki bazı sevkiyat için özel bir prosedür izlenmesi gerektiğini” belirtti. Şirket, gerekli izinlerin alınmasına yönelik bir sürecin mevcut olduğunu ve tüm yasal düzenlemelere uyum sağlandığını vurguladı.
Tepkiler Sürüyor
Shadow World Investigations UK araştırmacısı Ruth Rohde, sevkiyatların yeniden başlamasına sert tepki gösterdi. Rohde, Lufthansa Cargo’nun bu kararla “savaş suçlarını ve soykırımı desteklemeyi seçtiğini” savunarak, şirketin olumlu bir örnek olma fırsatını kaçırdığını öne sürdü.
Lufthansa Cargo’nun kararı, Avrupa’da silah ihracatı, havacılık şirketlerinin sorumluluğu ve İsrail’e yönelik askerî sevkiyatlar konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirmiş durumda.
Yorumlar