ABD’den Suudi Arabistan’a F-35 Satışı Tartışma Konusu Oldu

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Suudi Arabistan’ın talep ettiği F-35 Lightning II savaş uçaklarının satışına onay vermeye hazır olduğu iddia edildi. Bloomberg’in Beyaz Saray kaynaklarına dayandırdığı habere göre, ciddi Pentagon çekincelerine rağmen Washington yönetimi anlaşmaya yeşil ışık yakabilir.

Anlaşmanın, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın Kasım 2025 sonunda Beyaz Saray’a yapacağı ziyarette, ekonomi ve savunma alanlarında imzalanacak geniş kapsamlı anlaşmalarla birlikte duyurulması ihtimali gündemde.

48 F-35 için kritik eşik geçildi ancak riskler büyüyor

Suudi Arabistan’ın 48 adet F-35 satın alma talebinin Pentagon içerisinde önemli bir onay aşamasını geçtiği belirtiliyor. Buna karşın süreç henüz resmi doğrulamaya ulaşmış değil. Beyaz Saray satışla ilgili kamuoyuna açıklama yapmadı.

New York Times’ın aktardığı Pentagon raporunda ise ciddi ulusal güvenlik kaygıları bulunuyor. Rapora göre, Suudi Arabistan’ın Çin ile savunma alanındaki yakın iş birliği, F-35 gibi gelişmiş bir uçağın teknolojisine Beijing tarafından erişilme riski yaratıyor.

F-35 satışı Ortadoğu dengelerini değiştirebilir

Lockheed Martin üretimi F-35, ABD ve sınırlı sayıdaki yakın müttefiki tarafından kullanılan en gelişmiş beşinci nesil savaş uçağı olarak biliniyor. Suudi Arabistan’ın bu platforma erişmesi, Washington’ın Ortadoğu’daki geleneksel silah tedarik politikasında dikkat çekici bir değişim anlamına geliyor.

Riyad yönetimi, Vision 2030 modernizasyon planı kapsamında uzun süredir F-35 filosu kurma hedefini sürdürüyor. Hâlihazırda F-15 gibi ABD üretimi savaş uçaklarına sahip olan Suudi Arabistan, F-35 ile görünmezlik, ileri sensör kabiliyeti ve ağ merkezli harp teknolojilerine ulaşmış olacak.

İsrail dengesi ve Kongre engeli

ABD yasaları gereği, İsrail’in bölgedeki “nitelikli askeri üstünlüğünün” (QME) korunması gerekiyor. Suudi Arabistan’a F-35 satışı bu dengeyi etkileyebileceği gerekçesiyle Kongre’de ve İsrail hükümeti nezdinde sert itirazlara yol açabilir.

Beyaz Saray diplomatik şart koşabilir

Öte yandan Washington, büyük savunma sistemlerinin ihracında dış politika hedeflerini gözetmeyi sürdürüyor. İddiaya göre, F-35 satışı için Suudi Arabistan’ın İsrail ile Abraham Anlaşmaları kapsamında normalleşmeyi kabul etmesi şartı masada. Uzmanlara göre, F-35 dosyasının kaderi büyük ölçüde bu diplomatik sürece bağlı.

Suudi Arabistan’ın F-35 talebi Washington’da teknik, siyasi ve diplomatik kaygıların kesiştiği karmaşık bir dosya olarak gündemde kalmaya devam ediyor.